Grado

Grado is een historische badplaats langs de noordoostelijke Adriatische kust van Italië, in de regio Friuli-Venezia Giulia.

Grado, met  ca. 9.000 inwoners, ligt in de provincie Gorizia zeer dicht bij de Adriatische Zee. Het wordt vaak beschreven als een noordelijk broertje van Venetië; het was ooit de belangrijkste van deze twee steden. Net als Venetië, was Grado reeds bevolkt toen de inwoners van Romeinse nederzettingen vanuit het binneland naar de lagunes vluchtten om te ontsnappen aan opeenvolgende invasies. Na de val van de Romeinse stad Aquileia in de 6e eeuw, verviel haar rol als belangrijk vroeg centrum van het christendom en werd Grado de zetel van de Patriarch of aartsbisschop die verantwoordelijk was voor de Adriatische lagune en Istrië.

Tegenwoordig is Grado een vissershaven met een prachtig historisch stadscentrum. Het is ook, en overwegend, een belangrijk toeristenoord met kilometerslange, goed uitgeruste zandstranden. Jarenlang behoorde dit gebied tot het Oostenrijks-Hongaarse rijk, en in die tijd ontwikkelde Grado zich als kuuroord. De stad is nog steeds erg populair bij Oostenrijkse bezoekers. Buiten Italië en Oostenrijk is Grado niet erg bekend, ondanks dat het een aantrekkelijke historische bestemming is met goede vervoersverbindingen.

Grado ligt zeer dicht bij de luchthaven van Triëst, en in de buurt van Triëst en Venetië. Het maakt Grado tot een leuke overnachting tijdens een tour door dit deel van Italië, een uitvalsbasis voor een bezoek aan de uitgestrekte ruïnes van Aquileia , op 10km afstand, of een goede vakantiebestemming voor een reis die zon, zand, bezienswaardigheden en archeologie combineert.

Hoewel het kleine historische centrum mooi is, hebben de buitenwijken van Grado als badplaats duidelijk een grote invloed gehad op de aantrekkelijkheid van het eiland. Er zijn grote wijken met hotels en appartementencomplexen gebouwd in de typische moderne Italiaanse stijl. Grado is echt een compromis tussen charme en effectiviteit. De vele facetten maken het ook tot een goed compromis als toeristische bestemming: als uw familievakantie aan verschillende smaken moet voldoen, werkt Grado goed.

Als u in Grado aankomt ziet u de lange dijk dwars op de lagune – vergelijkbaar met aankomst in Venetië, maar met een veel leger landschap. De lagune is bezaaid met kleine eilanden, waaronder het kerkelijke eiland Barbana, waarvan de witte toren schittert in het verder natuurlijke waterlandschap. De achtergrond van de lagune bestaat uit het vlakke vasteland met daaromheen de bergen, die een omlijsting met sneeuw in de winter geven. Verderop ligt Grado, een lang dun eiland dat de lagune van de Adriatische zee scheidt. Het historische deel van de stad, met zijn pittoreske haven en steegjes, bevindt zich aan de rechterkant als u binnenkomt; moderne buitenwijken in de andere richting.

In eerste instantie kan het nogal verwarrend zijn om je te oriënteren, dus het is handig om een ​​kaart op te halen bij je hotel of het VVV-kantoor (op de Viale Dante, de belangrijkste boulevard aan het strand. Verschillende brede waterwegen verdelen de straten van Grado, vormen beschutte havens en omvatten het mooie kleine wooneiland genaamd de Isola della Schiusa. Het historische deel van de stad loopt door naar het zuiden, tussen de vissershaven, die uitkomt in de lagune, en de zee.

De kathedraal van Grado, de Duomo of de Basilica di Sant’Eufemia is de grootste toeristische trekpleister van de stad. Het ligt op een schilderachtig pleintje genaamd Campo dei Patriarchi, het historische hart van Grado. De kerk dateert uit de zesde eeuw, hoewel ze verschillende keren verbouwingen en restauraties heeft ondergaan en is gebouwd bovenop een nog oudere kerk. De engel op de klokkentoren (campanile) is een populair lokaal symbool. Binnen in de kerk bevindt zich een zeer indrukwekkend mozaïek, uit de zesde eeuw, dat bijna het gehele vloeroppervlak beslaat. Door een glazen paneel in de vloer is kunt u een ​​klein stukje nog ouder mozaïek zien dat dateert uit het eerdere kerkgebouw. De preekstoel uit de elfde eeuw is een bijzonder aardig kenmerk van het eenvoudige interieur. Vanaf het rechter schip kunt u de Duomo betreden. Onderweg passeer je een zijkamer of kapel met nog meer oud mozaïek. Volg de borden naar de Lapidario (die ook toegankelijk is vanaf een buitendeur buiten de kerk) en ga naar een buitenruimte aan de achterkant van de apsis, waar fragmenten van Romeinse en vroeg-christelijke zaken worden tentoongesteld langs een overdekte wandelgang. Naast Sant’Eufemia is de achthoekige doopkapel, die dateert uit de vijfde eeuw.

Net over het plein van de Duomo is nog een indrukwekkende vroege kerk; de Basilica di Santa Maria delle Grazie. Deze dateert uit de vierde eeuw en is nu een eenvoudige ruimte die rust uitstraalt, en wara u nog altijd een paar vroege sculpturen kunt bezichtigen. Rechts van het schip is een open gebied waar U mozaïeken kunt bekijken die dateren uit een vroege fase van het gebouw.

Grado is terecht trots op zijn centro storico (historisch centrum). Hoewel het erg klein is in vergelijking met het moderne deel van de stad, en vanuit hier zowel de zee als de lagune onzichtbaar zijn, is deze kleine middeleeuwse wijk verreweg het meest charmante deel van Grado. Net als Venetië bestaat de middeleeuwse Grado uit calli en campielli (rijstroken en hofjes). De oude vissershuizen staan gegroepeerd, bijna op elkaar; alle kronkelende steegjes, mooie kleine pleinen en trappen zijn versierd met planten. Het is verrassend eenvoudig om hier je richtinggevoel kwijt te raken, hoewel het doolhof maar een paar rijen diep is. Het hele gebied heeft een goed onderhouden en vriendelijke uitstraling en overal vindt u verleidelijke bars en restaurants.

De meeste andere attracties in de stad zijn van het soort waar je langs of doorheen wandelt. Er is een mooie promenade langs de kust, die rond het centrum van de stad loopt. Er is hier geen strand; het water loopt tot de rotsen onder het pad. Er zijn bankjes om te zitten en te genieten van de uitzichten op de Adriatische Zee (in de richting van Triëst), over de zee naar Slovenië en Kroatië en naar het westen richting de kust van Veneto. Lokale oude mannen met fietsen verzamelen zich bij de zee en het oorlogsmonument voor vliegers, gemaakt van een propeller van een in zee neerstort vliegtuig. Op weg naar de lange westelijke stranden zijn er nieuw aangelegde waterpartijen, dolfijnensculpturen in zee en rijen met kleine bars en winkels.

Terug in de binnenstad zijn verschillende aangename winkelstraten, sommige ingericht als voetgangerszone, met een paar interessante winkels en wederom plaatsen om te eten en te drinken. Op Piazza Marin (vernoemd naar de plaatselijke dichter Biagio Marin) hebben archeologen ruïnes blootgelegd van een andere basiliek. Aan de kant van de lagune van Grado liggen de vissershaven en de jachthaven. Tal van boten liggen afgemeerd langs de kust van het eiland en langs de Canale della Schiusa, maar de grote vissersboten zijn te zien in de Porto Mandracchio, een havenkanaal dat naar het hart van Grado loopt. Het is een aangename wandeling naar de lagune langs dit brede kanaal, waar de waterkant is gedecoreerd met mooie verzorgde bomen afgewisseld met ruwe stapels visnetten. Er is hier een vismarkt.

De Isola di Barbana is het kleine eiland met een kerk erop dat je ongetwijfeld in de lagune hebt zien ligen. De kerk – een heiligdom gewijd aan de Heilige Maagd Maria – is een populaire bedevaartbestemming. Er is een geregelde veerdienst naar het eiland, maar in de winter is het alleen op zondag (voor de mis). De boot naar Barbana vertrekt vanaf de Canale della Schiusa, vlakbij de brug naar de Isola della Schiusa. Een mededelingenbord naast de ticketkiosk geeft de vertrektijden weer. Een keer per jaar, op de eerste zondag in juli, is er een religieus festival in de lagune. Dan vindt een processie plaats met versierde boten om een mis te vieren om Grado’s bevrijding van een dertiende-eeuwse uitbraak van de pest te vieren. Het evenement heet de Perdon de Barbana.

De stranden van Grado liggen aan de Adriatische kant van het eiland, met uitzicht op de Adriatische Zee en over de bergen van Slovenië en Kroatië. Er zijn een paar stranden in Grado: het hoofdstrand is breed en zanderig (met wat gruis en schelpen) en strekt zich uit over de lengte van het moderne vakantiestadje, omzoomt met een promenade, pijnbomen en hotels. Er is een kleiner strand, de Spiaggia Costa Azzurra, aan de andere kant van het historische centrum.

Stranden zijn onderverdeeld in bedrijven en u betaalt alles: entree, kleedkamers, douches, ligbedden.  daar staat tegenover dat de stranden goed uitgerust zijn met alles wat u nodig heeft voor een aangename, veilige en goed uitgeruste dag zonnebaden en zwemmen. Er zijn café-bars en kinderspeelplaatsen aan het strand.

In de omgeving
Als u in Grado verblijft, mag u de archeologische opgravingen van Aquileia niet missen , op slechts tien minuten met de bus. Regelmatige SAF-bussen rijden door naar Palmanova, een stervormig versterkte stad, uit de Venetiaanse tijd. Vanaf het treinstation van Cervignano kun je treinen nemen naar Venetië (anderhalf uur) of Triëst (een halfuur) voor een langere dagtocht. In de zomer zijn er boottochten rond de lagune en soms naar meer afgelegen bestemmingen zoals Triëst.